خلفای راشدین چگونه انتخاب شدند؟

به گزارش فرهنگ نیوز : نحوه انتخاب خلفا بعد از پیامبر همیشه در بین برادران شیعه واهل تسنن مورد بحث بوده است که بالاخره پیامبر بعد از خود جانشینی تعیین کرده اند یا خیر ! و چرا نحوه انتخاب خلفای راشدین به 4 صورت مختلف بوده است! در این بخش به مناظره صورت گرفته در این مورد بین دکترشجاعی فرد و شیخ ابراهیم عثمان و شیخ عثمان ابوبکر (از علمای اهل سنت) خواهیم پرداخت:

دکتر: می خواهم یک سؤال دیگر مطرح کنم و آن اینکه اگر فرض کنیم انتخاب خلیفهپیامبر باید انجام می شد و پیامبر هم این کار را انجام ندادند، خلیفه ها چطور عمل کردند؟

شیخ ابراهیم عثمان: اشکال در چیست؟

دکتر: اشکال این است که طبق تاریخ معتبر برادران اهل تسنن، روش انتخاب خلیفه چهار مدل است.

1. انتخاب ابوبکر، که توسط شورای سقیفه انجام شد.

2. انتخاب عمر، که ابوبکر او را انتخاب کرد و شورایی در کار نبود.

3. انتخاب عثمان، که توسط شورا انجام شد، شورایی که عمر انتخاب کرد. انتخاب با این شرط بود که اگر رأی ها مساوی بود هرطرفی که عبدالرحمن بن عوف رأی داده بود، خلیفه شود و عثمان انتخاب شد.

4. انتخاب علی، که از طریق مردم و درخواست آنان انتخاب شد.شما بفرمایید از این روش ها کدام صحیح است . اولی شورا، دومی انتخاب فرد، سومیشورای مشروط و چهارمی انتخاب مردم؟

شیخ ابراهیم عثمان: درست است، روش ها متفاوت است اما همه آن ها می تواند درست باشد چون بالاخره تصمیم صحابی بوده و متناسب با شرایط تصمیم گرفته اند.

دکتر: آیا صحابه این انتخابات را براساس آموخته های دینی انجام می دادند و یا براساس سلیقه شخصی.

شیخ ابراهیم عثمان: بیشتر سلیقه ای بوده است.

دکتر: آیا برای امر مهمی مثل تعیین خلیفه، می توان سلیقه ای عمل کرد یا باید براساس دستور خدا و سنت پیامبر باشد.

شیخ ابراهیم عثمان: راهی توسط پیامبر معرفی نشد که آ نها دنبال کنند.

دکتر: معرفی شد اما آ نها نرفتند.

شیخ ابراهیم عثمان: غدیر را می فرمایید؟

دکتر: بله، چه روشی بهتر از این.

شیخ ابراهیم عثمان: چگونه، از طریق غدیر؟

دکتر: هر خلیفه، خلیفه بعدی را معرفی می کرد. اما اشکال این بود که خودشان هم می دانستند این روش ها غلط است . چون با حدیث های دیگر تطابق نداشت . پیامبر خلیفه ها را معرفی کرده بود.

شیخ ابراهیم عثمان: چه حدیث هایی در این زمینه داریم؟

دکتر: حدیث های تعداد خلفا.

شیخ ابراهیم عثمان: کدام حدیث ها؟

دکتر: حدیث داریم که پیامبر فرمودند بعد از من خلیف هها دوازده نفر هستند و همگی از قریش.

شیخ ابراهیم عثمان: تعداد دوازده نفر را به عنوان خلیفه زیاد شنیده ام و دید هام.

دکتر: ببینید اسناد چقدر زیاد است اول اصل حدیث از صحیح بخاری حدیث 6683 و مسلم حدیث 3396 «لایزال هذا الامر عزیزاً ینصرون علی من ناواهم، علیه اثنی عشر خلیفهًْ  کلهم من قریش» «مطمئناً اسلام سربلند خواهد بود با ... به دوازده خلیفه که همگی از قریش هستند» در رایانه ملاحظه بفرمایید . سی مدل در کتاب های مختلف هست، اما مهم ترین آن ها مسلم و بخاری است که همان مضمون را دارد . مسلم حدیث دیگری هم دارد : 3393 ، 3395 ،3394 « لایزال امر امتی قائماً حتى یمضی اثنى عشر خلیفه کلهم من قریش »« امر امت من پایدار می ماند تا دوازده خلیفه که همگی از قریش هستند » در عده ای از حدیث ها مثل مسند احمد حنبل، حدیث 3665 به عدد نقباء بنی اسرائیل هم آمده است.

شیخ ابراهیم عثمان: صحیح است.

دکتر: در بخاری و مسلم هست ولی فتح الباری در شرح صحیح بخاری، ج 3، ص 183 بحث حکومت و امیری است و آخرش هم قیدی دارد که مهم است.«یکون من بعدی اثنی عشر امیراً کلهم من قریش، کلهم یعمل بالهدی و دین الحق»«بعد از من دوازده نفر امیر خواهند بود . همه آن ها از قریش هستند و همه آن ها به هدایت عمل می کنند و دین حق (خداوند)»

شیخ ابراهیم عثمان: خیلی جالب است شما این ها را جمع کردید.

دکتر: البته صواعق محرقه ، ج 1، ص 56 ، در المطالب العالیه ابن حجر، ج 13 ، ص 490 حدیث 4608 ، عمدهًْ القاری شرح صحیح بخاری، ج 35 ، ص 328 ، فتح الیاری فیس شرح صحیح بخاری ،ج 13 ، ص 213 ، فیض القدیر ج 2، ص 583 ، دلائل النبوه بیهقی، ج 7 ص 473 ، حدیث 2894 به هرحال تا آخر ببینید. شانزده مورد است همه گفته اند که:« لا یهلک هذه الامه حتی یکون منها اثناع ش ر خلیفه کلهم یعمل ب ا لهدى و دین الحق »«امت من تا وقتی که دوازده خلیفه که همه آ ن ها براساس هدایت و دین حق عمل می کنند هستند، هلاک نمی شوند »

شیخ ابراهیم عثمان: قبول دوازده نفر را از اول قبول کردیم.

دکتر: خیلی خُب قبول دارید پیامبر دوازده خلیفه فرموده است.

شیخ ابراهیم عثمان: بلی.

دکتر: قبول دارید این ها باید خلیفه واقعی پیامبر و بدون خطا یا حداقل کم خطا باشند.

شیخ ابراهیم عثمان: بلی ولی نه مثل خود پیامبر، قطعاً خطاهای کوچک دارند.

دکتر: مثل پیامبر نه ولی حداقل اهل گناه نباشند.

شیخ ابراهیم عثمان: درست است. درست است.

دکتر: خیلی خُب ببینیم دوازده خلیفه از دیدگاه برادران اهل تسنن چه کسانی هستند.

شیخ ابراهیم عثمان: بله ببینیم.

دکتر:1. ابوبکر 2. عمر 3. عثمان 4. علی 5. حسن 6. معاویه بن ابوسفیان 7. یزید بن معاویه 8. معاویه ثانی (فرزند یزید) 9. مروان حکم 10 . عبدالملک مروان 11 . ولید بن عبدالملک 12 . سلیمان بن عبدالملک

شیخ ابراهیم عثمان: درست است. همین ها هستند.

دکتر: خُب بفرمایید آیا معاویه، یزید، مروان بن حکم و بقیه حتی بعد از آن ها تا عمر بن عبدالعزیز می توانستند خلیفه پیامبر باشند . به خصوص با قید آخر حدیث که یعمل بالهدی و دین الحق.

شیخ ابراهیم عثمان: اشکال داشتند اما صحابی انتخابشان کردند.

دکتر: محور انتخاب صحابی است یا شایستگی و صلاحیت برای خلافت پیامبر؟

شیخ ابراهیم عثمان: نه، صلاحیت مهم تر است.

دکتر: خُب پس بفرمایید آیا یزید که آن همه جنایت کرد یا معاویه که با خلیفه منتخب مردم جنگید، یا مروان که در جنگ با علی بود، این ها چگونه می توانند خلیفه پیامبر باشند، هرچند عده ای از برادران اهل تسنن آن ها را ملوک (پادشاهان ) می گویند و به خصوص با آخر آن حدیث مسلم و بخاری مطابقت دارد.

شیخ ابراهیم عثمان: مشکل داشته اند.

دکتر: از مشکل گذشته، خلیفه علیه خلیفه جنگ کرده است مثل معاویه که با علی جنگ کرد . کدام خلیفه هستند؟ جناب شیخ ببینید معاویه کیست . پدرش ابوسفیان که چند جنگ با پیام بر داشت که در بعضی از آن ها معاویه هم بود . مادرش هنده است که جگر حمزه را در جنگ احد درآورد و جوید . آیا چنین فرزندی می تواند خلیفه پیامبر باشد؟

شیخ ابراهیم عثمان: بالاخره توبه کردند و اسلام آوردند.

دکتر: توبه کردند و اسلام آوردند درست . می تواند مسلمان باشند اما خلیفه پیامبر هم می تواند باشد.

شیخ ابراهیم عثمان: متأسفانه این حرف ها درست است.

دکتر: جناب شیخ می دانید که این حدیث معروف در مورد عمار و یاسر در همه کتب شما پیدا می شود به خصوص بخاری، حدیث 428 و 2601 ؛ صحیح مسلم، حدیث 5192 و 5193 و مسند احمد 6211 ج 13 ، ص 249 می گویند :« ویح عماراً تقتله الفئه الباغیه یدعوهم الی الله و یدعونه الی النار »« وای بر عمار او را گروه از دین خارج شده می کشند، او آن ها را به خدا دعوت می کند و آن ها او را به آتش دعوت می کنند»

شیخ ابراهیم عثمان: بلی این حدیث در اکثر کتب روایی هست.

دکتر: پس خود را فریب ندهیم و با خود صادق باشیم چطور معاویه که به قول پیامبر  جزء گروه باغیه و بیرون رفته از دین است می تواند خلیفه باشد.

شیخ ابراهیم عثمان: متأسفانه درست است، نمی تواند.

دکتر: شیخنا رایانه را نگاه کنید بیش از یکصد و هفتاد مورد این حدیث ذکر شده وعبدالله بن عمرو بن العاص هم با معاویه بحث کشته شدن عمار توسط فئه باغیه رامطرح می کند و معاویه می گوید، علی که او را فرستاد کشته شود، باغی است . حتماًشنیده اید، علی هم جواب داد، پس حمزه را هم پیامبر کشته نه لشکر ابوسفیان چون پیامبر او را به جنگ آورده است.

شیخ ابراهیم عثمان: ما فقط به چهار خلیفه اول یعنی خلفای راشدین، خلیفه واقعی می گوییم.

دکتر: اما تکلیف دوازده خلیفه پیامبر چه می شود.

شیخ عثمان ابوبکر : من بارها در الازهر شاهد بحث طلاب الازهر در مورد دوازده خلیفه بودم و هیچ وقت کسی جواب درست به این ها نداده است.

دکتر: جوابی نیست که بدهند آخر مگر یزید می تواند خلیفه پیامبر باشد.

شیخ ابراهیم عثمان: ما خیلی به آن دوازده نفر توجه نمی کنیم.

دکتر: اما باید این دوازده نفر معرفی شوند. حدیث صحیح پیامبر است.

شیخ ابراهیم عثمان: من اقرار م یکنم در میان این خلفا، دوازده نفر انسان صالح و لایق خلافت پیامبر نبود.

دکتر: بنابراین باید دنبال دوازده نفر دیگر گشت.

شیخ ابراهیم عثمان: کجا هستند؟

دکتر: دوازده امام شیعه که بحث آن را بعداً عرض می کنم.

شیخ ابراهیم عثمان: من منتظر آن هستم.

دکتر: رایانه را ببینید . سیوطی در کتاب تاریخ خلفا ص 8 تا 12 استدلال دیگری می کند، چون می داند این دوازده نفر نمی توانستند خلیفه باشند . می گوید «ان المراد وجود اثنی عشر  خلیفه فی جمیع مدهًْ الاسلام  منظور»« وجود دوازده خلیفه در تمام دوران اسلام است » و بعد اضافه می کند خلفای راشدین چهار نفر، معاویه و دو پسر زبیر و عمر بن عبدالعزیزهم می شود 8 نفر و 4 نفر دیگر هم در آینده می آیند.

شیخ ابراهیم عثمان: بالاخره یک نتیجه بگیریم و این بحث را تمام کنیم و آن اینکه دوازده خلیفه پیامبر این حدیث، نمی توانند همان دوازده نفری که خلافت کردند باشند . نمی شود یزید را خلیفه پیامبر دانست.

شیخ عثمان ابوبکر:  من که روی پدرش هم حرف دارم.

دکتر: من روی هردوی آنها حرف دارم.

شیخ ابراهیم عثمان: شما که روی دوازده نفر حرف دارید.

دکتر: روی ده نفر چون علی و حسن را قبول داریم.

شیخ ابراهیم عثمان: ما هم همین طور، خیلی قبول داشته باشیم پنج نفر است.

شیخ عثمان ابوبکر:  فکر کنم ته دل شیخ ابراهیم همان دو نفر است.

دکتر: خُب اگر موافقید تمام کنیم بقیه را شب عرفه در عرفات ادامه دهیم.

شیخ ابراهیم عثمان: خوب است. موافقم